Trong chăn nuôi gà công nghiệp có quy mô lớn như hiện nay. Ví dụ như nuôi gà thả vườn hay nuôi gà công nghiệp, đặc biệt là phương pháp nuôi gà bằng chuồng lồng, thì sẽ thường xuyên xảy ra các hiện tượng như gà mổ cắn ăn lông lẫn nhau, ăn lòng, ăn thịt nhau; gà đẻ có thể dễ dàng mổ vỡ trứng của mình, mổ hậu môn, moi ruột của con khác và ăn ruột của chúng,…
Khi đã xảy ra các hiện tượng như trên, sẽ có hiện tượng thường theo hướng ngày càng tăng cao và gây ra các thiệt hại về kinh tế (đôi khi sẽ xảy ra trường hợp không thể tiếp tục công việc chăn nuôi được). Do đó một trong những biện pháp kỹ thuật quan trọng có thể khắc phục một cách hiệu quả hiện tượng này là phương pháp cắt mỏ cho gà.
Cắt mỏ cho gà sẽ mang tới nhiều lợi ích thiết thực có thể kể đến như: Hạn chế được một số hiện tượng như gà cắn mổ nhau, gà ăn thức ăn ít bị rơi vãi (giảm khoảng 4 đến 5% lượng thức ăn rơi rớt lúc gà mổ thức ăn) và không ảnh hưởng nhiều tới sự tăng trưởng của gà.
Đối với gà trống nuôi để làm giống, tất nhiên không thực hiện cắt mỏ.
1. Nguyên nhân
– Về thức ăn: Do mất cân đối về dinh dưỡng (đặc biệt thiếu protein, thừa năng lượng), gà bị bỏ đói, bỏ khát.
– Nhiệt độ chuồng nuôi gà quá nóng.
– Mật độ nuôi gà quá dày hoặc chuồng nuôi quá nhiều gà, gà trong bầy không đồng đều.
– Do cường độ chiếu sáng quá mạnh làm sinh lý gà bị rối loạn.
– Do giống gà: Giống gà đẻ thường mổ nhau hơn giống gà thịt.
2. Phương pháp
– Trước khi cắt mỏ nên cho gà nhịn đói 4 giờ, cho uống đủ nước pha Vitamin K để chống chảy máu.
3. Tuổi cắt mỏ
– Đối với giống gà nuôi đẻ: Thực hiện cắt mỏ ở 4 tuần tuổi, cắt lại mỏ ở 18 tuần tuổi và sau đó từ 4 đến 6 tháng cắt lại tùy theo mức độ phát triển của mỏ gà.
– Đối với gà nuôi lấy thịt: Nếu nuôi với số lượng hàng ngàn con thì nên cắt mỏ lúc 2 tuần tuổi (vì ở ngày tuổi trước đó, gà được cắt mỏ dễ bị choáng (Stress) và do mỏ còn quá nhỏ nên việc thực hiện khó chính xác). Trường hợp nuôi với số lượng ít hơn, khi nào thấy hiện tượng mổ nhau thì mới can thiệp “cắt mỏ”.
4. Độ dài của phần mỏ cần cắt
– Đối với gà 2 đến 4 tuần tuổi, lần đầu thực hiện cắt 1/3 mỏ trên và 1/4 mỏ dưới. Vết cắt cách lỗ mũi khoảng 2mm.
– Đối với gà đẻ, ở 18 tuần tuổi, thực hiện cắt 1/2 phần mỏ trên và 1/3 phần mỏ dưới. Vết cắt vuông góc với trục mỏ, mỏ trên cách lỗ mũi 6mm, mỏ dưới xa hơn mỏ trên 3mm, tạo cho mỏ dưới dài hơn mỏ trên. Cũng có thể xác định vị trí cắt mỏ trên là điểm giữa bờ lỗ mũi và chóp mỏ, còn mỏ dưới vẫn cắt dài hơn mỏ trên 3mm.
– Cắt lại mỏ gà khi thấy hiện tượng mỏ gà đã quá dài hoặc mỏ phần trên và mỏ phần dưới có độ dài mất cân đối, cần phải cắt lại sao cho tương ứng với lần cắt mỏ trước.
5. Nhiệt độ môi trường thích hợp nhất cho việc cắt mỏ gà là 21- 27oC
– Không nên cắt mỏ gà khi trời nóng trên 30 oC vì dễ kích thích chảy máu.
– Không thực hiện khi trời lạnh đưới 15 oC vì sẽ gây đau cho gà khi uống nước lạnh.
6. Kỹ thuật cắt mỏ gà
Cắt mỏ gà bằng máy
Phương pháp này được thực hiện ở các cơ sở chăn nuôicó số lượng lớn hàng ngàn con. Máy cắt có một lưỡi dao được nung đỏ bằng điện năng, có một kỹ thuật viên chuyên làm công việc cắt mỏ.
Cắt mỏ bằng phương pháp thủ công
Phương pháp này áp dụng trong chăn nuôi gà công nghiệp ở quy mô gia đình.
Nếu cắt mỏ gà bằng dao hoặc kéo theo cách thông thường sẽ vừa tốn thời gian mà còn làm gà đau, nhiều con bị chảy máu, bỏ ăn, chậm lớn… Vì vậy khuyến cáo nên áp dụng phương pháp sau:
Dùng dao sắt nung nóng đem di vào mỏ trên để cắt vừa nhanh; vừa đảm bảo sức khỏe cho gà vì chất sừng được hàn kín ngay nên gà không bị chảy máu; đồng thời không làm ảnh hưởng đến việc ăn uống cũng như khả năng tăng trưởng.
Dụng cụ cắt mỏ gà gồm có
+ Hai con dao có kích thước sau: bản dao rộng khoảng 3 cm, bề dầy khoảng 1,5 mm, lưỡi dao sắc (bén), độ dài của lưỡi dao khoảng 25 cm, có cán để tay cầm được vững và không bị nóng khi nung đỏ lưỡi dao.
+ Một tấm thớt hoặc một tấm gỗ đã được vô trùng dùng làm tấm kê. Tấm kê được đặt trên một giá đỡ (có thể là trên mặt bàn, hoặc mặt ghế) ở độ cao thích hợp để tiện thao tác.
+ Một lò nấu than hoặc một bếp nấu củi dùng để nung lưỡi dao.
+ Một đôi bao tay cho người thực hiện cắt mỏ gà.
Trình tự tiến hành như sau:
+ Nung lưỡi dao trên bếp cho lưỡi dao đỏ hồng.
+ Xếp đặt tấm kê để cắt sao cho thuận với tay người thực hiện cắt mỏ.
+ Một người bắt gà và cố định chân và cánh bằng hai tay.
+ Người thực hiện cắt (nếu thuận tay phải) dùng tay trái nắm lấy đầu con gà; dùng ngón tay cái và ngón tay trỏ cố định mỏ gà; áp đặt phần dưới mỏ lên tấm kê sao cho miệng gà khít lại để lưỡi gà không bị tổn thương khi cắt mỏ.
+ Dùng tay phải nắm cán dao và đặt lưỡi dao (đã được nung đỏ) lên điểm cắt đã định ở phần trên của mỏ; lưỡi dao cắt nghiêng góc 60 độ so với mặt tấm kê. Dùng tay cầm cán dao ấn lưỡi dao xuống từ từ trong khoảng thời gian 1-2 giây mỏ được cắt đứt (chủ yếu bằng nhiệt của lưỡi dao nung đỏ). Tiếp tục cà mặt lưỡi dao trong vài giây tiếp theo trên mặt vết cắt tạo một lớp vẩy sừng cháy ngăn cho máu không bị chảy ra.
+ Kiểm tra mỏ sau khi cắt lần cuối. Nếu vết cắt khô; không chảy máu thì đưa gà vào chuồng.
7. Chăm sóc sau khi cắt mỏ
– Sau khi gà được cắt mỏ cần theo dõi quan sát trong vài giờ; nếu có con nào chảy máu vết cắt thì dùng dao nung đỏ cà lại vết cắt.
– Cho gà uống nước pha Vitamin K trong 4-6 ngày.
– Cho gà ăn theo chế độ tự do (gà hậu bị) trong 1 tuần; thức ăn đổ đầy để mỏ gà không chạm vào đáy và thành máng.
– Tránh dồn bắt làm xáo động đàn trong vài tuần đầu sau cắt mỏ
Trích dẫn: traigiongthuha.com