Khi gà thiếu vitamin sẽ không gây hậu quả tức thì hoặc chết đột ngột nhưng về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến chất lượng thịt, trọng lượng và khả năng sinh sản. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến người chăn nuôi khiến năng suất chăn nuôi bị giảm sút. Vì vậy, người nuôi cần nắm rõ các triệu chứng bệnh để phòng và tránh bệnh do thiếu vitamin ở gà như vitamin A; vitamin B1;…
Vai trò của Vitamin A (Retinol) đối với gà
Vitamin A đóng vai trò quan trọng nhất đối với từng giai đoạn phát triển, sức lớn và tình trạng của phôi cũng như gà con. Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành khung xương và da gà. Khi thiếu vitamin A, phôi ngừng phát triển và tỷ lệ tử vong tăng lên đáng kể. Gà con khi được nở ra, đặc biệt là vịt con nhắm mắt hoặc rất khó khăn khi mở mắt. Đôi khi mắt bị dính và thường có ghèn. Da chân có biểu hiện khô và ráp rỏ rệt.
Vai trò của Vitamin B1 (Thiamine)
Vitamin B1 cần thiết cho sự phát triển bình thường của phôi. Thiếu vitamin B1 trong thức ăn cho gà giống có thể làm chết phôi vào cuối quá trình ấp. Khi các phôi chết có các bệnh tích xuất hiện như xuất huyết ở mình gà, sưng bụng và giãn cơ bụng. Biểu hiện đặc trưng là bệnh viêm đa dây thần kinh (Polineuritis) ở gà con mới nở. Gà đi loạng choạng; run rẩy; ngật ngưỡng và có các triệu chứng về thần kinh
Biểu hiện của việc thiếu Vitamin B2 (Riboflavine) ở gà
Vitamin B2 cần thiết cho sự phát triển của phôi và là một trong những vitamin góp phần cho khả năng nở cao. Tỷ lệ nở của trứng tỷ lệ thuận với hàm lượng vitamin B2 trong thức ăn của người chăn nuôi gà sinh sản ở một mức độ nhất định; nhưng nếu vượt quá giới hạn trên, vitamin B2 sẽ không ảnh hưởng đến tỷ lệ ấp nở nữa. Vitamin B2 có thể đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển của gà con trong quá trình nở ra và tránh hiện tượng “ngón chân khoèo”.
Nếu không có vitamin B2, phôi sẽ ngừng phát triển và tỷ lệ tử vong tăng lên, đặc biệt là trong giai đoạn giữa và cuối của quá trình ấp. Thiếu vitamin B2 có thể gây ra các triệu chứng của bệnh Micromelia, chân ngắn, ngón chân cong queo, lông kim và phôi bị còi. Hộp sọ có thể bị dị tật, chẳng hạn như mỏ trên ngắn và các phôi thường chết sau 9-14 ngày ấp. Từ ngày thứ 16 trở đi khám phôi bị chết thì thấy thận sơ khai (ống wolff) sẽ bị thoái hóa, phù thũng, sưng tấy, gan có màu cánh gián hoặc xanh đen, đặc biệt là lá gan trái.
Biểu hiện của gà khi thiếu Vitamin B7 (Vitamin H – Biotin)
Một khi thiếu vitamin B7, tỷ lệ sản xuất trứng của một đàn gà không giảm, nhưng chất lượng trứng nở giảm một cách đáng kể. Nếu hàm lượng vitamin B7 trong thức ăn thiếu quá nhiều, tỷ lệ chết phôi sẽ tăng mạnh vào khoảng ngày thứ 3 của quá trình ấp, nếu thiếu ít Vitamin B7 hơn thì phôi sẽ chết vào giữa và cuối quá trình ấp. Thiếu vitamin B7 thường gây ra bệnh Micromelia và kèm theo hiện tượng “mỏ vẹt”, mỏ dưới ngắn khi phôi chết, mỏ trên dài và sẽ quắp xuống, xương dài của chân ngắn đi đáng kể, xương chày cong và các khớp xương bị vẹo.
Có thể quan sát thấy một màng mỏng giữa ngón chân thứ 3 và 4. Gà con 1 ngày tuổi có thể có triệu chứng thần kinh, gà ngửa đầu vào lưng và quay tròn liên tục cho tới chết, một số con có thể có biểu hiện đầu gập xuống bụng. Ngoài ra khi thiếu Biotin còn có thể gây ra bệnh Perosis ở gà con mới nở, khớp xương bàn và xương chày bị sưng to và vặn xoắn gây trượt gân ra ngoài, gà đi lại rất khó khăn hoặc thậm chí không đứng dậy được.
Thịt ngoại giá rẻ ồ ạt xâm nhập thị trường: Áp lực lên ngành chăn nuôi
Thiếu Vitamin B9 (Axit folic)
Vitamin B9 giúp đảm bảo tỷ lệ ấp nở cao; gà con nở ra khỏe mạnh; lớn nhanh và lông phát triển bình thường. Nếu bị thiếu Vitamin B9 trong thức ăn của đàn gà sinh sản thì tỷ lệ chết phôi sẽ tăng lên một cách đáng kể vào những ngày ấp cuối. Khi bị thiếu quá nhiều Vitamin B9; phôi sẽ bị còi; chân và mỏ bị dị hình. Một số phôi chết có xương chày bị cong; đầu dẹt; mắt nhỏ và thường có một túi trong suốt ở trên thủy tinh thể. Xương hàm dưới kém phát triển hoặc không có hoàn toàn. Cổ phôi dài và thường bị vặn xoắn. Có một số trường hợp bị phù thũng toàn thân. Các cơ quan trong khoang bụng phát triển nhanh hơn cơ thể nên bụng phình to hẳn.
Thiếu Vitamin B12 (Cobalamine)
Vitamin B12 giúp đảm bảo tỷ lệ ấp nở trứng cao mặc dù nếu thiếu nó tỷ lệ đẻ của gà có thể không bị ảnh hưởng. Khi bị thiếu Vitamin B12, tỷ lệ chết phôi sẽ tăng lên đặc biệt trong giai đoạn 26 – 18 ngày ấp. Biểu hiện đặc trưng thường gặp là cơ chân phôi gà bị teo đi, chân dài bình thường nhưng rất nhỏ vì cơ không phát triển. Xuất huyết ở chân phôi, mình phôi, cơ và gân. Có thể có xuất huyết ở màng niệu nang và túi lòng đỏ. Tim phôi bị biến dạng, tuyến yên to, thành ruột mỏng, mỡ ở gan/thận, hoặc gan to và tái. Gà con bị chết phần lớn có liên quan với sự thiếu hụt vitamin ở gà vào lúc nở.
Thiếu Vitamin C (Axit ascorbic)
Ở gà con 0 – 3 tuần tuổi và gà mái đẻ già cơ thể không tổng hợp đủ Vitamin C cho các hoạt động sống; vì vậy, việc bổ sung Vitamin C sẽ làm tăng quá trình khoáng hóa (mineralisation) của cơ thể và tăng hiệu quả sử dụng khoáng. Nếu thiếu Vitamin C sẽ làm giảm tốc độ sinh trưởng; giảm sản lượng trứng; giảm chất lượng vỏ trứng và xương; giảm tỷ lệ nuôi sống; giảm tỷ lệ thụ tinh và tỷ lệ ấp nở; giảm khả năng đáp ứng miễn dịch và trung hòa độc tố; tăng stress ở gia cầm; đặc biệt trong điều kiện nóng.
Thiếu Vitamin D3 (Cholecalciferol)
Vitamin D3 rất cần thiết cho sự phát triển của phôi vì nó liên quan chặt chẽ với quá trình trao đổi chất và hấp thụ canxi; phốt pho. Khi bị thiếu Vitamin D3 thì chất lượng trứng sẽ giảm trước khi tỷ lệ đẻ bị ảnh hưởng. Tỷ lệ ấp nở trứng sụt giảm, tỷ lệ trứng dị dạng tăng. Trứng có vỏ mỏng và giảm thành phần khoáng ở bên trong nên nước từ trứng bay hơi đi mạnh và giảm khả năng chịu lực, vì vậy tỷ lệ trứng dập vỡ trong quá trình vận chuyển, sắp xếp tăng lên.
Phôi sẽ bị thiếu cả canxi, phốt pho và có thể dẫn đến chết phôi. Thiếu nhiều Vitamin D3 làm tăng tỷ lệ phôi chết trong nửa sau của quá trình ấp, đặc biệt là những ngày cuối. Các phôi chết trong khoảng 10 – 14 ngày ấp, mình sưng mọng, dưới da có nhiều chất lỏng; đôi khi da bị xung huyết. Tuy nhiên; khi thừa Vitamin D3 cũng sẽ làm giảm tỷ lệ ấp nở của trứng.
Thiếu Vitamin E (Tocoferol/Tocotrienol)
Vitamin E có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa của các tế bào và có tác dụng chống ôxy hóa; bảo vệ Vitamin A và chất béo của màng tế bào khỏi bị ôxy hóa; tạo hồng cầu; giúp cơ thể sử dụng Vitamin K…. Nếu thiếu Vitamin E sẽ làm tăng tỷ lệ trứng không phôi. Sau 24 giờ ấp; quá trình tạo phôi và phát triển của phôi chậm; hệ tuần hoàn không được hình thành hoặc bị phá hủy ngay sau khi hình thành. Do đó có thể thấy xuất hiện vòng máu. Phôi chết nhiều; đặc biệt là vào khoảng 3,5 – 4 ngày ấp do hệ tuần hoàn bị rối loạn hoạt động hoặc bị xuất huyết.
Nguồn: tapchigiacam.vn
