Bệnh lý do độc Aflatoxin gây ra không những làm cho gà nuôi bị rối loạn chức năng, suy giảm hệ miễn dịch, thoái hóa gan thận mà thậm chí còn gây chết vật nuôi trong trường hợp nghiêm trọng, nhiễm hàm lượng lớn độc tố. Aflatoxin được coi là loại độc tố nguy hiểm nhất trong chăn nuôi nếu không tiến hành các biện pháp phòng và xử lý sớm.
Nguyên nhân
Một số loại nấm gây bệnh
Do một số loại nấm có độc tố Aflatoxin và các độc tố khác gây hại cho gà. Tên các loại nấm thường gây bệnh đó là:
- Asperigillus flavus: Sản sinh ra 14 loại độc tố khác nhau, trong đó độc tố độc nhất là B1.
- Asperigillus ochracens: Sản sinh ra độc tố có màu đất son, trong đó có 2 độc tố A và B là cơ bản nhất.
- Fusariums: Sản sinh ra một số loại độc tố khác nhau, trong đó zearalione và trichothecenes là quan trọng nhất.
Quá trình hình thành nấm
Do các hạt ngũ cốc như ngô, đậu tương, lạc, lúa,…) bị tổn thương trong quá trình thu hoạch, vận chuyển, bảo quản, hay do côn trùng như kiến, mọt đục khoét. Nấm dễ dàng phát triển, bắt đầu từ những hạt ngũ cốc bị xây xát trong điều kiện độ ẩm >14%. Trong chăn nuôi gia cầm, máng ăn, máng uống nếu như không được vệ sinh, thay rửa, lau chùi thường xuyên thì thức ăn tồn đọng lâu trong đó cũng có thể phát triển nấm gây ra độc hại cho gia cầm.
Triệu chứng
Triệu chứng của bệnh có thể thay đổi tùy thuộc vào độc tố và thời gian (dài hay ngắn) mà gia cầm ăn phải thức ăn có độc tố. Sự nhiễm Aflatoxin được biểu hiện qua các triệu chứng: Gia cầm non chậm lớn, kém ăn, rụng lông, đi khập khiễng, co giật và da tím tái; Phân tiêu chảy đôi khi nhiễm máu (do nhiễm độc tố nặng làm xuất huyết ruột). Bệnh nhiễm độc kéo dài thấy phân xanh và thức ăn sống (còn nguyên tấm, ngô); Gia cầm đẻ giảm tỷ lệ trứng và có nhiều điểm máu ở trong trứng. Xác gầy ốm; Khả năng mẫn cảm với các bệnh khác tăng do sự suy giảm hệ thống miễn dịch và suy giảm khả năng hấp thu các vitamin.
Tác hại
Các Aflatoxin đặc biệt độc với gan gia cầm, gây hại mô và ngăn cản sự tổng hợp protein ở gan, dẫn đến tốc độ tăng trưởng bị cản trở và sản lượng trứng giảm. Bên cạnh đó nó cũng ức chế sự tiêu hóa mỡ và sắc tố ở gia cầm do việc giảm sản xuất muối mật. Ngoài ra, Aflatoxin còn can thiệp vào sự trao đổi Vitamin D, từ đó gây tổn thương tới chân và xương. Chúng cũng có thể làm yếu các mao mạch máu, làm tăng tỷ lệ bầm tím trên thân thịt.
Phòng bệnh
Thực hiện các biện pháp phòng bệnh đảm bảo kỹ thuật chăn nuôi sau: Bảo quản thức ăn nơi khô ráo, tránh ẩm ướt. Loại bỏ những hạt thức ăn bị hư hỏng, nấm mốc trước khi chế biến thành thức ăn. Không cho ăn thức ăn đã bị mốc. Những thùng đựng thức ăn nên để trống một thời gian sau khi đã dùng hết thức ăn. Dùng những chất ức chế nấm phát triển như: Quixalus trộn 1 g/10 kg thức ăn; 8-Hydroxyquinoline trộn thức ăn 0,05% (0,5 g/kg thức ăn); Mycostatin trộn 1 g/ kg thức ăn; Gentian violet trộn thức ăn 0,05 – 0,15% (0,5 – 1,5 g/kg thức ăn); Allech trộn 1 g/kg thức ăn; Propionic axit trộn thức ăn 0,05 – 0,15% (0,5 – 1,5 g/kg thức ăn); Thiabendazone trộn thức ăn 0,01% (0,1 g/ kg thức ăn); Feed curb trộn 0,5 g/kg thức ăn.
Trị bệnh
Nguyên tắc điều trị: Ngừng hoặc nhanh chóng loại bỏ những thức ăn có nấm mốc; tăng cường bảo hộ khi con vật có triệu chứng trúng độc. Loại bỏ thức ăn nghi mốc; sau đó dùng thuốc tẩy để loại trừ thức ăn trong đường tiêu hóa. Bệnh do độc tố của nấm không có thuốc trị. Biện pháp duy nhất là thay ngay thức ăn đã bị nhiễm độc tố nấm. Sau 1 – 4 tuần gia cầm sẽ trở lại trạng thái bình thường.
- Nên sử dụng đậu tương thay cho bánh dầu lạc ở những đàn gia cầm đã bị nhiễm độc tố nấm, vì đậu tương ít bị nấm hơn.
- Hòa vào nước uống những thuốc trợ sức và giải độc như glucoza 5 – 10 g/ lít nước uống, Vitamin C 1 – 2 g/lít nước. Dùng liên tục 5 – 10 ngày sau khi bị nhiễm độc tố Aflatoxin.
- Bổ sung thêm Methionin vào thức ăn để hồi phục chức năng giải độc cho gan (100 g/20 kg thức ăn).
- Trộn Quixalus vào thức ăn liều 1 g/1 – 2 kg thức ăn. Liên tục 5 – 10 ngày.
Nguồn: tapchigiacam.vn
