Căn bệnh này được phát hiện lần đầu tiên vào cuối thế kỷ 20. Vật chủ mang bệnh là vẹt, có thể lây sang người. Theo nghiên cứu, có khoảng 130 loài gia cầm bị nhiễm bệnh, đặc biệt là những loài được thuần hóa để chăn nuôi gia cầm như gà và vịt.
Tác nhân gây bệnh
Vi khuẩn Chlamydia là tác nhân gây ra bệnh sốt vẹt ở gia cầm. Đây là một loại vi khuẩn rất nhỏ; kích thước trung gian giữa vi khuẩn và virus; ký sinh trong tế bào vật chủ. Vi khuẩn chỉ sinh sản và phát triển trong tế bào sống (phôi gà, chuột), và chúng lây truyền qua trứng. Sức đề kháng của vi khuẩn rất kém và có thể tồn tại từ 1-5 tuần ở nhiệt độ thường. Ở nhiệt độ 56°C, vi khuẩn bị tiêu diệt trong 5 phút. Các chất bảo quản như phenol 0,5% hoặc formalin 0,1% có thể tiêu diệt vi khuẩn trong vòng 10 phút.
Ðặc điểm của dịch tễ
Ðối tượng dễ mắc bệnh:
Hầu hết các loài gia cầm đều dễ mắc bệnh này. Tuy nhiên, bệnh chủ yếu phát ở gia cầm con với các triệu chứng viêm mắt và tiêu chảy. Ở các loài gia cầm trưởng thành, nhiễm trùng thường ẩn tính. Bệnh có thể lây sang người, nhất là các cơ sở chế biến lông, xuất khẩu thịt vịt và cán bộ thú y khi thực hiện các công tác tiêm phòng, kiểm soát và hướng dẫn chế biến thịt và lông vịt xuất khẩu
Con đường truyền lây:
Bệnh có thể lây truyền theo chiều dọc (từ mẹ sang qua trứng, hoặc từ vi khuẩn sang vỏ trứng thông qua môi trường trang trại mang mầm bệnh. Từ vỏ trứng mang mầm bệnh sang phôi), hoặc theo chiều ngang (khi con khỏe mạnh tiếp xúc con bị nhiễm bệnh(do vi khuẩn có trong phân, dịch mũi, dịch rỉ viêm nhiễm ở mắt và kết mạc, thức ăn, nước uống trong chuồng.) Ngoài ra, bệnh có thể lây qua da do vật bị thương khi xảy ra xây xác với vật cứng trong chuồng. Hay bị rận, rệp, ve, muỗi đốt.
Cơ chế lây truyền:
Sau khi nhiễm trùng, vi khuẩn xâm nhập vào tế bào bạch cầu, tăng sinh lên trong bạch cầu và lây nhiễm sang các cơ quan nội tạng khác, đặc biệt là gan, lá lách và thận.
Triệu chứng
Ở các loài gia cầm khác nhau, bệnh có những triệu chứng cũng khác nhau. Gà bị nhiễm bệnh có dấu hiệu bỏ ăn, giảm trọng lượng; Phân ỉa chảy có chất nhầy màu xanh vàng; Gà đẻ giảm tỷ lệ trứng hoặc ngừng hẳn một thời gian sau mới hồi phục; Tỷ lệ chết 10 – 30% tùy thuộc vào các chủng Chlamydia pisttaci gây bệnh.
Trong khi đó, một số triệu chứng dễ nhận thấy trên vịt con bị bệnh là: Viêm kết nạc mắt có mủ, dịch viêm chảy ra từ mắt làm dính khô vây xung quanh mắt; Ðôi khi vịt bị mù do hai mí mắt dính vào nhau; Vịt yếu và tiêu chảy, phân màu xanh xám.
Bệnh thường ghép với Salmonella, P. anatipestifer, Septicaemia hoặc viêm gan siêu vi trùng. Trong trường hợp đó bệnh sẽ nguy hiểm hơn.
Bệnh tích
Mổ khám gà bệnh thấy có các dấu hiệu sau: Sưng huyết đỏ ở phổi; Xoang ngực cũng như xoang bao tim có dịch rỉ viêm fibrin màu vàng; Túi khí viêm chứa nhiều dịch rỉ fibrin; Lách sưng to, mềm; Trên gan có phủ lớp màng fibrin.
Ở trên vịt: Bệnh tích giống trên gà nhưng có thêm các dấu hiệu như cơ ngực bị teo; viêm khớp móng chân; Trên vịt già, gan có những đám hoại tử trắng với kích thước khác nhau.
Chẩn đoán
Dựa trên triệu chứng lâm sàng và dịch tễ học.
Lấy các mẫu bệnh phẩm gan, lách, tim nhuộm Giemas. Khi đó sẽ thấy những đám vi khuẩn trong tế bào.
Làm phản ứng kết hợp bổ thể (CFT) để phát hiện kháng thể trong huyết thanh những gia cầm khỏi bệnh.
Kiểm tra kháng thể huỳnh quang từ gỉ mắt bị viêm kết mạc là một phương pháp chuẩn đoán nhanh.
Lưu ý, cần chuẩn đoán phân biệt với các bệnh Salmonellosis, Panatipestifer cũng gây tiêu chảy nhưng không viêm mắt.
Phòng bệnh
Tránh nuôi chung gia cầm nhỏ với gia cầm lớn (vì gia cầm già thường mang mần bệnh và truyền lây cho gia cầm con).
Thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh an toàn sinh học. Giữ cho môi trường luôn luôn sạch sẽ, khô và thoáng mát. Ðịnh kỳ khử trùng chuồng nuôi và môi trường xung quanh.
Trước khi nhập đàn phải kiểm tra huyết thanh học của đàn gà nhập.
Dùng kháng sinh trộn vào thức ăn hay nước uống để phòng ngừa. Thuốc có tác dụng tốt là Chlotetracycline, Oxytetracycline, Dynamutillin, Tiamulin, Inoxyl và các thuốc trong nhóm Macrolid (Tylan, Suanovil). Liều dùng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Trị bệnh
Khi phát hiện gia cầm bị bệnh, sử dụng một trong các loại thuốc kháng sinh tổng hợp để tiêm như Chlotetrasol, Tylo-PC gold… để điều trị bệnh. Liều lượng tham khảo theo hướng dẫn của nhà sản xuất ghi trên bao bì.
Nguồn: tapchigiacam.vn
