Gà Liên Minh là một giống gà nội địa của thôn Liên Minh, xã Trân Châu, huyện đảo Cát Hải.
Cát Bà nổi tiếng với nước mắm Cát Hải, mật ong Cát Bà, các loại hải sản như mực, Tu Hài, cá song… thế nhưng ít ai biết tới gà Liên Minh. Một đặc sản có tiếng khác của đảo.
Giống gà ở thôn Liên Minh; huyện Cát Hải nổi tiếng với thịt mềm, thơm, ngọt và da giòn vàng. Giống gà này to lớn, chân cao và lông vàng mượt. Con trống to lớn, có con nặng tới 5 kg, con mái nặng 2,5 – 3 kg. Người dân nuôi gà thả vườn, ban đêm cho gà ngủ trên cây. Gà chỉ lăn củ sắn, ngô được băm nhỏ và gạo.
Khi được hỏi về nguồn gốc của loại gà này, ngay cả những người lớn tuổi trong làng cũng không biết loại gà này có từ bao giờ, chỉ biết rằng làng Liên Minh có loại gà này mà từ xa xưa mà không đâu có. Từ trước đến nay, giống gà này được bảo quản tốt, không bị pha trộn, biến chất. Người dân trong thôn nghĩ đây là giống gà quý nên từ nhiều năm nay đã hình thành tập quán không mang giống gà từ nơi khác về địa phương để chăn nuôi, nhân giống.
Lịch sử
Gà có tại thôn Liên Minh từ rất xa xưa. Theo các bậc cao niên trong làng kể lại: xưa kia có một gia đình đến khai hoang lập nghiệp, ngoài các tài sản mang theo, họ còn mang theo một đôi gà để làm giống (một trống và một mái), từ đôi gà đó, đến nay đã sinh sôi, nảy nở thành một quần thể gà. Với điều kiện tự nhiên đặc biệt: là “đảo của đảo” biệt lập với bên ngoài bởi những rặng núi đá cao vút; có tiểu khí hậu, thổ nhưỡng riêng… đã tạo nên giống gà bản địa thuần chủng mang tên của thôn: Gà Liên Minh.
Đặc điểm
Giống gà này có chân cao, chạy nhanh, lông vàng óng mịn. Gà cao to, con trống nặng tới 5 kg, con mái nặng 2,5 đến 3 kg.
Giống gà này có hương vị rất riêng, nổi tiếng bởi thịt mềm, thơm, ngọt, da giòn vàng óng.
Phương thức chăn nuôi
Tại Liên Minh vẫn nuôi gà theo phương thức chăn thả: ban ngày chăn thả trên vườn, đồi, núi (người dân địa phương còn gọi là gà “leo núi”) gà kiếm ăn tự do, ban đêm gà ngủ trên cây, hầu như không cần chuồng trại. Chuồng chỉ cần khi gà ấp nở. Gà đẻ và ấp nở tự nhiên, mỗi lứa chỉ 10 – 12 quả. Nuôi 7 – 8 tháng thì xuất bán….
Thức ăn cho gà chỉ là củ sắn băm nhỏ, ngô, thóc và nguồn thức ăn tự nhiên do gà tự kiếm, không sử dụng thức ăn công nghiệp.
Chế biến
Gà có thể biến thành nhiều món như hấp, luộc, rang muối, hầm, tần với thuốc bắc… Tuy nhiên, món ăn được người dân địa phương và khách du lịch ưa chuộng nhất đó là gà nướng mật ong. Gà sau khi làm sạch, để nguyên con, phết mật ong và nước trên than hoa. Do gà to, nên quá trình nướng phải mất hàng giờ, người nước cũng phải có kinh nghiệm, đảo đều tài để gà chín đều và tránh bị cháy.
Bảo tồn và phát triển
Đến nay, Giống gà của thôn Liên Minh này vẫn chưa hề bị lai tạp (vẫn thuần chủng). Có được điều hiếm có này là do thôn Liên Minh cách biệt với bên ngoài. Hơn nữa, người dân thôn Liên Minh cùng nhau đề ra một quy ước và thực hiện rất nghiêm túc là tuyệt đối không đưa giống gà từ nơi khác về thôn nuôi và lai tạo nhằm bảo tồn nguồn gen thuần chủng này.
Hiện nay, Gà Liên Minh hiện đang được bảo tồn và phát triển.
