Đa số những sư kê mới bước vào nghề nuôi gà nòi đều xuất phát từ thích chọn màu lông là chính, còn tài nghệ chỉ xét sau. Tuy nhiên, đối với giới nuôi gà đòn, đa số trong họ thích nuôi gà Ô. Nhất là gà Ô Ướt, kế đến là gà Xám, gà Điều. Còn người ta ít chơi hơn là gà Ó cũng như gà Ngũ Sắc.
Nguyên do khá dễ hiểu vì tài nghệ của gà đá không ở sắc lông mà là do ở đặc tính di truyền từ gà mái mẹ. Con chỉ có thể dữ dằn và mạnh mẽ khi mẹ của nó càng nổi tiếng lì đòi, có những cú đá đáng đồng tiền bát gạo.
Gà đá hơn nhau ở đòn thế và nước khuya khi chiến đấu … Những người sành gà đá luôn thích sở hữu những chú Gà xuất chiêu toàn là đòn độc, thế hiểm dù kiệt sức đến nơi vẫn lì đòn không chịu chạy.
Mặc dù vậy, nuôi gà nòi cũng nên tìm hiểu đến vấn đề kỵ hay hợp của các sắc lông trên mình gà ra sao để cáp độ. Trước tiên, chúng ta nên tìm hiểu rõ về sắc lông của gà nòi.
Màu lông gà đòn
Thông thường, có 5 sắc lông chính của gà đòn sau đây:
- Gà Ô: sắc lông đen tuyền
- Gà Điều: màu lông pha đỏ sẫm và xám
- Gà Nhạn: lông trắng
- Gà Xám: lông màu xám tro
- Gà Ó: lông lem luốc như lông chim ó, hoặc hung hung đỏ lợt như lông diều hâu.
Đó là 5 sắc lông chính. Ngoài ra gà đòn còn có màu lông ngũ sắc, gọi là gà Ngũ sắc. Vì có 5 màu lông trên mình gà là đen, trắng, đỏ, xám trộn lẫn với nhau.
Ở giống gà Ô còn có gà Ô Ướt. Chúng có lông đen mượt có ánh sắc xanh. Hay gà Ô gián cánh có rìa một hoặc cả hai cánh có vài chiếc lông đại vũ màu trắng. Giống gà Xám Son và Xám Khô thì mang lông màu xám. Xám Xon thì toàn thân toàn lông xám, còn một ít lông cánh và lông mã thì màu đỏ thẫm. Còn Xám Khô là gà toàn thân màu xám khô khốc.
Trong các màu lông trên, đa số dân nuôi gà nòi thích nhất là gà Ô (nhất là Ô Ướt), tiếp đó là gà Xám rồi đến gà Điều. Gà Nhạn và gà Ó ít người thích nuôi. Đa số Ô Ướt và Xám Khô đá rất hay.
Màu lông gà nòi
Sắc lông Gà cựa rất nghèo nàn, chỉ có hai màu chính dưới đây:
- Gà Điều: lông đỏ sẫm
- Gà Chuối: lông đen nhạt thỉnh thoảng có pha trộn những lông trắng pha vàng lợt. Phần lưng, nhất là lông mã rất nhiều lông trắng pha vàng lợt.
Trong hai sắc lông trên, gà Điều được người ta chuộng nuôi nhiều hơn. Nguyên do một phần vì đẹp, đặc biệt là đá xuất sắc. Gà Chuối mặc dù rất bắt mắt, nhưng lại ít có con gặp hên khi cáp độ. Người xưa cho rằng gà Chuối không ứng với Ngũ Hành.
Chọn màu lông ứng với Ngũ Hành
Kinh nghiệm của ông bà ta cho rằng, sắc lông gà ứng với Ngũ Hành. Một số quan niệm về ngũ hành liên quan tới sắc lông như sau:
- Gà Ô thuộc mạng Thuỷ. Sẽ kỵ gà Điều vì Thủy khắc Hỏa.
- Gà Điều thuộc mạng Hoả. Nó sẽ kỵ mạng Kim. Đây là mạng dành cho Gà Nhan.
- Gà Nhạn mạng Kim khắc mộc. Gà Nhan kỵ gà Xám.
- Gà Xám thuộc mạng Mộc. Mạng này khắc thổ – Gà Ó.
- Gà Ó kỵ gà Ô vì Thổ khắc Thủy
Điều này có nghĩa ôm con nòi Ô ra trường nên tránh cáp với gà Ó. Hoặc đem gà Xám ra trường nên tránh cáp độ với gà Nhạn.
Dĩ nhiên khi cáp một độ gà, không phải chỉ căn cứ vào sắc lông không thôi, mà còn cân phân đến phần vóc dáng, thần sắc, vảy cựa, bắp đuôi … của gà đối thủ hơn kém gà mình ra sao mới đi đến quyết định sau cùng là nên cáp độ hay thôi.
Cũng như các loài chim thú khác, gà trống bao giờ cũng có bộ lông sặc sỡ hơn gà mái. Lông gà trống thì tươi tắn, có ánh sắc, còn bộ lông gà mái thường tối tăm. Màu lông gà mái cũng đủ dạng: đen, xám, trắng, ó và điều nhưng phần nhiều mái nòi là gà Ô và gà Xám.
Trống nòi có 3 dạng lông:
Lông mã lại: Toàn thân gà trống chỉ có một bộ lông như lông gà mái. Không có lông mã. Gà có bộ lông này trông gọn gàng, mạnh dạn và thường đá hay.
Lông mã: Đa số gà trống nòi đều có lông mã. Có nơi gọi là lông kim hay Mã kim. Đây là những sợi lông nhỏ vừa dài buông thòng từ lưng xuống đến lưng chừng đùi, có lông mã dài đến tận gối. Lông mã chỉ có tác dụng làm đẹp cho con gà. Lông này không ảnh hưởng đến tài nghệ của nó.
Lông voi: Đây là loại lông hiếm thấy, ngàn con mới có một, nhưng quý nhất là ở gà mái. Lông voi y như sợi tóc nhưng to bằng sợi kẽm nhỏ. Một con gà thường có vài ba lông voi, có thể mọc gần nhau hay cách xa nhau. Có con mọc ở gần đuôi, có con lông mọc ở cánh. Lông voi ít mọc quăn queo, hoặc như một cái lò xo đã giãn.
Nhiều người cho gà có lông voi là loại gà linh (Linh Kê), nhưng một số người đánh giá nó là loài gà dữ.
Thế nhưng, nuôi gà nòi không phải chỉ nhìn bộ lông đẹp. Với gà đòn, da thịt phải săn chắc nên lông ở đầu, cổ, đùi, bụng sau đều được cắt trụi lông. Chỉ để lại ở đôi cánh, đuôi, một phần lông ức và trên lưng. Tuy nhiên cần giữ bộ lông nguyên vẹn đối với gà cựa và gà càng dày lông mới tốt.
Trích dẫn: traigiongthuha.com
