Bệnh thiếu máu truyền nhiễm ở gà (Chicken Anemia Virus-CAV) là một bệnh mới do virus được phân loại thuộc nhóm Adenovirus ở gia cầm (CAV) gây ra. Bệnh có nhiều tên gọi khác nhau như bệnh cánh xanh; bệnh viêm da gà… Đây là bệnh được cho là rất nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức đề kháng và sự suy giảm miễn dịch của gà.
Tác nhân gây bệnh
Vi rút CAV là tác nhân gây ra bệnh và nó có hình cầu đơn, đường kính nhỏ từ 19-24 nm, là một loại virus không có vỏ. Virus có khả năng chống chịu cao với môi trường và các chất khử trùng thông thường khác; ví dụ, nó có thể tồn tại ở pH = 3 và trong dung dịch cloroform; nó có thể chịu được ở nhiệt độ 70ºC trong một giờ và 80C trong 5 phút; sống trong dung môi lipid ở 37ºC trong2 giờ. Chất khử trùng 5% (hợp chất amoni bậc bốn, orthodichlorobenzene; và xà phòng) cũng không thể tiêu diệt loại virus này.
Đặc điểm của dịch tễ
Đối tượng bị nhiễm bệnh: Tất cả các loại gà đều có thể là vật chủ tự nhiên của virus, gà ở mọi lứa tuổi đều dễ bị nhiễm bệnh. Trong số các loài chim, các nhà khoa học chỉ mới tìm thấy CAV ở loài chim cút.
Phương thức lây truyền
Lây truyền dọc: Phương thức lây truyền cổ điển là lây từ gà mẹ qua trứng và sau đó làm cho gà con phát bệnh lúc 10 – 14 ngày tuổi
Lây truyền ngang: hất hữu cơ và chất thải (phân hoặc chất thải) trong khu vực bị ô nhiễm bởi mầm bệnh; dụng cụ thiết bị chăn nuôi và sau đó lây lan qua đường tiêu hóa và hô hấp.
Cơ chế gây bệnh
Virus tấn công tế bào Lympho-T gây suy giảm miễn dịch, nghiêm trọng hơn là gây tổn thương hệ miễn dịch , khiến gà rất dễ mắc các bệnh kế phát khác.
Tuy nhiên, theo các nhà khoa học Australia, virus đã được phân lập ở nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể gà; tủy xương là nơi virus có nhiều nhất, sau đó nó đến tuyến ức và tế bào Bursa.
3 đến 6 tuần sau khi gà bị nhiễm bệnh virus mới được bài thải ra môi trường.
Triệu chứng
Gà bệnh có dấu hiệu ủ rũ hay nằm tụm đống dưới nguồn nhiệt, ít vận động, xù lông, giảm hoặc bỏ ăn.
Mào, tích nhợt nhạt, da vàng xanh do thiếu máu.
Tụ máu dưới da cánh nên bệnh có tên là bệnh cánh xanh hoặc chảy máu từ lỗ chân lông ống của đuôi và cánh.
Gà bị tiêu chảy mạnh, phân xanh vàng hoặc vàng trắng.
Lông của phần lưng bị rụng, thấy rõ nhiều đám da bị viêm tạo vảy màu nâu đen. Bệnh kéo dài khoảng 10 – 20 ngày và gà chết do mất máu suy kiệt hoặc do bệnh kế phát. Tỷ lệ chết khoảng 20 – 40% chủ yếu do thiếu máu nguyên phát đồng thời bội nhiễm hoặc do chảy máu gây hấp dẫn những gà khỏe đến mổ, cắn.
Bệnh tích
Gà chết xác gầy, có tụ huyết tím bầm dưới da khuỷu cánh, xuất huyết chân lông ống của cánh, đuôi.
Khi lột da thấy xuất huyết dưới da cánh, xuất huyết cơ đùi, cơ ngực.
Xuất huyết dạ dày tuyến, gan, thận… các cơ quan nội tạng có màu sắc nhợt nhạt.
Túi Fabricius và tuyến ức teo lại, đồng thời xuất hiện các đám màu xám ở những thùy nhỏ.
Tủy xương có màu vàng nhợt nhạt do giảm dần các tế bào tạo máu và các mô tạo máu bị thay thế bởi các mô mỡ.
Máu loãng, chậm đông.
Chẩn đoán
Bệnh dễ dàng được nhận biết qua các triệu chứng lâm sàng, bệnh tích và đặc điểm dịch tễ.
Nếu không phát hiện được; cần thực hiện chẩn đoán phòng thí nghiệm, dùng các phương pháp như: PCR, ELISA, trung hòa virus hoặc phân lập virus.
Phòng bệnh
Đảm bảo an toàn sinh học trong chăn nuôi, thực hiện quy trình chăn nuôi cùng vào – cùng ra (All-in, All-out), vệ sinh chuồng trại sạch sẽ.
Sử dụng vaccine phòng bệnh CAV. Tiêm chủng vaccine cho giai đoạn 1 – 3 ngày tuổi và lúc 16 – 20 tuần tuổi trước khi đẻ trứng. Định kỳ dùng kháng sinh phòng bệnh để hạn chế bệnh kế phát gây suy giảm miễn dịch như: Gumboro, cầu trùng, viêm gan virus… và hạn chế mầm bệnh phát triển.
Tuyệt đối không lấy trứng gà bệnh để ấp, nhân giống.
Điều trị bệnh thiếu máu truyền nhiễm
Bệnh chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu.
Khi gà bị bệnh; cần tăng cường sức đề kháng và khả năng sản xuất máu cho gà bằng cách bổ sung các chất điện giải; vitamin và khoáng; đồng thời kết hợp việc giải độc.
Kiểm soát các bệnh kế phát bằng cách sử dụng các loại kháng sinh phổ rộng như Ampicoli, Amoxicilline, Florfenicol, Doxycycline; Neomycine, Lincomycin…
Nguồn: tapchigiacam.vn
